Takipsilim ng Kabataan

Takipsilim ng Kabataan – albert banico

Sa isang hindi pankaraniwang okasyon ay nakapanayam ko si Leonor Briones ng UP Diliman. Napag-usapan namin ang kanyang artikulo sa ABS-CBN website na may pamagat na Twilight and Political Vampire.

Parang bibingka at puto bungbong sa simbang gabi o hotcake o kaya ay pandesal sa bakery ang mga librong Twilight, New Moon, Eclipse at Breaking Dawn sa mga bookstore. Pila-pila ang mga teen -ager lalo na iyong nasa kasibulan ng teen age year mula 12 years old pataas. Hiwalay kong tatalakayin ang detalye ng kuwentong bampirang ito sa ibang artikulo bagkus ay isasalaysay ko ang daloy ng usapan naming ni Prof. Briones.

Sa artikulo ni Prof. Briones, inalala niya ang mga kanyang henerasyon na aniya ay nakapanood din ng mga pelikulang Bampira gaya ng kay Christopher Lee at Gary Oldman. Ngunit aniya hindi naman ito kaakit-akit masyado dahil sa madugong istorya nito. Nagsaliksik ako sa internet, sinubukang magpunta sa mga bookstore at pinanuod ko ang pelikulang Twilight na ang sabi ni Ka Domeng ay Takip-silim sa tagalog.

Noong panahon ni Ka Leoning aniya, sa mga dekadang 50’s hanggang 60’s at 70’s, ang pinagkakaguluhan ng mga bata ay mga libro tunkol sa kasaysayan at mga isyung may kinalaman sa paglaban sa Imperyalismong Amerkano. Sa kanyang pagiging estudyante sa Siliman University, sinabi niyang bahagi siya ng henerasyon noon na hinubog ng Katolikong edukasyon at kamalayang panlipunang nag-impluwensiya nito. Pagtuntong niya sa UP Diliman bilang mag-aaral, isyu na ang Vietnam War at mala-rock star si Che Guevarra sa kasikatan na nag-export ng marahas rebolusyon mula Cuba upang ikalat sa buong Timog Amerika laban sa mapagsamantalang ekonomiya ng Kapitalismo. Madaming kuwento nito sa mga librong Edjop ni Pimentel at SDK Revisted na kapwa ngayon mabibili sa mga bookstore.

Natatandaan ko pa ang isang litrato ni Ka Leoning nang siya ay 17 years old lamang. Isa sya mga estudyanteng nakaupo sa taas ng isang bumbero sa kalagitnaan ng tinatawag na First Quarter Storm. Ang bumberong iyon ang aagawin ng mga estudyanteng anti-Marcos at ibubundol sa isang gate ng Malacanang. Nakita ko ang litratong ito sa isang pahayagan mga ilang taon na ang nakakalipas.

Sa ngayon ang mga ganitong pangitain ay bahagi na lamang ng mga alaala. Ang kilusang kabataan sa Pilipinas na humubog ng may kung ilang henerasyon ay naimpluwensiyahan ng pandaigdigang kamalayan at kilusang kabataan na bahagi ng tinatawag na New Left Movement matapos ang ikalwang digmaang pandaigdig. Sinabayan ito mga himagsikang anti-imperyalista at maka-komunistang kilusan sa Tsina, Vietnam at Cuba.

Nagkakaisa ang maraming beterano ng henerasyong ito na nagbago na ang kamalayan ng kabataan. Malayong-malayo ang kultura nila noon at ngayon. Ang kanilang henerasyon ay pagtingin sa kapwa at pagkondena sa sistema samantalang ang kasalukuyan ay pagtangap sa sistema habang iniisip ang sariling pag-unlad. Ang kulturang ito ay mahigit sampung taon na ding namamayagpag lalo sa batang Pinoy.

Noon ayon kay Ka Leoning, ang pangingibang bansa o brain drain ay optional lamang. Maari mong gustuhing umalis, mag-aral o magtrabaho at manirahan sa ibang bansa ngunit may pusong magbalik sa bayan. Ngayon, sa bayang pinagtaksilan ng maraming pangako, ang kabataan ay nag-aaral at pinag-aaral ng kanilang mga magulang sa mga kursong maaring maging daan upang mangibang bansa. May tiyak na layuning magpakalayo-layo ng tuluyan sa bayan. Makipag-sapalaran sapagkat ang mabuting kapalaran sa sariling bansa ay hindi masilayan. Hahanapin nila ito hindi lamang para sa sarili, bagkus kahit ipagpalit ang kanilang mga sarili.

Marahil ito ang kapalaran ng bayang sawi sa tula ni Balagtas na patulang inuulit-ulit noon ng yumaong Senador Raul Roco, isang kandidato sa pag-kapangulo at nagpahayag na siya ang iisang pag-asa ng bayan ngunit sinawing palad.


---------------

Sa pagitan ng pakipot at Torpe – albert banico

Hindi na bago ang kuwento ng mga bampira. Sa internet, ang folklore o kuwentong bayan at kababalaghan sa Pilipinas gaya ng Aswang ay katapat na literatura ng nakaririmarim na nilalang na ito. Sa pagtataya ng maraming saliksik sa literature, natatangi ang Ilocos region na walang binanggit tungkol dito. Mayaman sa ganitong kuwento ang mga pulo sa Visayas lalo ang Capiz, Ilo-ilo at Antique. Katunayan, bago pa dumating ang mga Kastila, popular na kahit noong 16th siglo ang mga kuwento tungkol dito. Nagkaroon pa nga ng Aswang Festival sa isang pook sa Visayas na matinding kinondena ng Catholic Bishop Conference of the Philippines (CBCP) kaya ito napahinto.

Kaugnay nito, mabentang-mabenta ang mga librong Twilight, New Moon, Eclipse at Breaking Dawn sa mga bookstore. Pila-pila ang mga teen-ager lalo na iyong nasa kasibulan mula 12 years old pataas. Ang matagumpay na pelikula ay hango sa isang nobelang sumikat sa mga kanluraning bansa at mala-kanluraning bansa gaya ng Pilipinas. Kinababaliwan ito ng mga kabaataan. Pila-pila ang bumibili ng libro. Gayundin. kahon-kahong kopya ang nabibili at ang hindi makabili ay nakikipaghiraman sa kaibigan. Halos P400-500 ang halaga ng bawat isang libro.

Napanuod ko ang pelikulang Twilight na umiikot sa buhay ni Isabelle Swan, isang teenager na nagmula sa isang broken family at may amang abalang abala sa kanyang trabaho. Sa libro, ang kuwento ay naikot sa mga bampirang cute ngunit sa pelikula, sumentro ito kay Bella na nag-iisa at naghahanap ng pagmamahal at kasama sa kanyang magulo at batang buhay. Hindi nakapagtataka na karaniwang babae ang bumibili at nagtitiyagang pumila sa usong libro na mala-Harry Potter ang propaganda at marketing strategy.

Sa unang libro kaklase niya ang bampira na umiiwas sa kanya dahil ayaw niyang mabiktima si Bella. Labag sa tradisyon ng pamilya ng bampirang cute na si Edward na lumapa ng tao bagkus ay mas type nila ang dugo ng mga hayop. Hindi nga lang nila ito niluluto gaya ng mga Pinoy na mahilig sa dinuguan bagkus mas okay sa kanila ang fresh blood of animals. Dahil sa pag-iwas ng cute na bampira at seatmate mismo ni Bella, naintriga ito at lalong lumapit sa bampirang teenager. Ganun naman sa magkakaklase kong crush nila ang isang kaklase, lalapit at lalapit sila habang iiwas kunwari kahit na gusto nila ito at kung sila ay torpe. May pagka-gentleman ang cultured na bampira at mukhang ito ang hinahanap ng kababaihang kabataan.

Ngunit kinondena ito ng feministang manunulat ng Blast Magazine na si Kellan Rice na sexist aniya ang plot ng kuwento at abusive ang kinahinatnan nito dahil naging dependent sa lalaki si Bella at kailangang nandiyan ang poging bampira para protektahan siya sa mga cute ngunit halang at mababangis na teenage vampire at ayaw ng fresh dinuguang hayop.

Naalala ko tuloy ang A Walk to Remember ni Barry Moore na panghigh school din ang tema ngunit sa Twilight series, hinaluan ng mga halimaw na bampira at werewolf na naka-love triangle ni Bella. Sa ikalawang libro o sequel ay naging dalawa ang love interest ni Bella-isang bampirang pakipot at isang torpeng werewolf ngunit protective. Kung tutuusin, lalabas sa buong serye na ang pinaka-agresibo ay si Bella sapagkat sa bandang huling libro, lalabas ang naturalisa nito na bago siya magpakagat kay Edward at maging bampira ay nag-request itong makipagtalik muna sa huli.

Kung tutuusin anti-feminista ang pelikula sapagkat pyudal na pyudal ang estilo ng mga bampirang naglalaban. Ang mga bampirang pakipot at mga garapal na gaya ng kontrabidang si Viktoria ay nagpapangap na Classical ang kanilang life style base sa orihinal na nobelang Dracula ni Bram Stoker noong 1897, 1992 movie at pelikulang Nosferatu noong 1920’s. Ibang-iba sa mga detalyadong vampire series gaya ng pelikulang Underworld na babae ang bida, Blade at Interview with a Vampire noong 1994. Ang mga pelikulang ito ay may habi ng malasakit at pagmamahal sa kapwa lalo na sa kapwa bampira.

Kung ang regalo mong natangap ay nobelang gaya nito o makapanuod ng tungkol sa mga manananggal at, magandang alalahanin ang isang tula ni Rudyad Kipling na may pamagat na The Vampire. Aniya, A fool there was and his goods he spent…some of him lived but the most of him died, even as you and I. Kung gagastos ka, maaring bampira din o mananangal ang binigyan natin ng pera dahil nawalan ka ng buhay at kamalayang makatulong sa iyong pagkatao. Sila ang kumita at ikaw na bumili o gumastos ay naisahan.

Inagaw na alaala – albert banico

Ninakawan ka na ba? O kaya ay inagawan ng alaala? Ano kaya ang pakiramdam? Dumaan ako sa Binondo sa Maynila nitong nagdaang Linggo at laking gulat nang makita ko na ang aming paaralan ay naglaho na. Aktibong ginigiba ng mga buldozer ang mga puno at hinuhukay ang lupa na dating kinatatayuan ng mga gusali ng Mataas na Paaralan ng Jose Abad Santos.

Ito ay itinayo noong 1947, matapos ang ikalawang digmaang pandaigdig para sa mga mahihirap na mag-aaral ng Binondo, Tondo at karatig na pook sa Maynila. Nag-umpisa bilang satellite ng Arellano High School at noong 1947, mula sa Cuartel Meisic ay binuo kasama ng mga kubong itinayo ng US liberation army. Ang Cuartel Meisic ay dating kuwartel ng mga Kastila, ginamit na bilangguan ng mga Hapon, at naging Manila Police Department Prison Cell o MPD. Tinatawag namin itong MPD JASHS annex noong 1987 at naging compound naming mga mag-aaral sa unang baitang ng Abad Santos.

Ayon kay Neil Cruz ng Philippine Daily Inquirer, noong 1954, si Pangulong Ramon Magsaysay ay naghain ng Presidential Proclamation 46, kung saan ipinagbabawal ang pagbili o pagbenta at ginamit ang katagang “reserving (it) for use of the City of Manila as sites for the Meisic Police Station, Jose Abad Santos High School, Basic Health Center, and the Office of the City Engineer."

Noong Oct. 4, 2005, si Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo ay naglabas ng Proclamation No. 925, na naglilipat sa kapangyarihan at pamamahala ng lunsod ng Maynila sa pakikipag unganayan sa Department of Education ang nasabing lugar. Kaugnay dito ang pagbu ng inter-agency committee

kasama ng lunsod ng Maynila bilang chair at representatives mula sa Department of Education at Department of Environment and Natural Resources kasapi sa pagbuo ng implementing rules.Ayon kay Neil Cruz, binanggit nila Mayor Alredo Lim at Senador Jamby Madrigal na, "The scheme of the respondents -- to remove JASHS and RSHS reserved by Proclamation 46 to give way to condominiums and a shopping mall -- could not have been envisioned by Proclamation 925 as otherwise it could have been so stated in simple terms and there would be no need to formulate implementing rules and regulations," Ang Cuartel Meisic ay naunang giniba at ginawang Meisic Mall na ayon sa mga kritiko ay isang historical site at sa 1987 Constitution ay hindi puwedeng gibain na hindi lumalabag sa Republic Act 7356.
Nauna na ring nagiba ang Raja Sulayman High School sa katwiran na komersiyal daw ang lugar at business area kahit tinutulan ito ng mga estudyante at mga guro.. Bigla napasok sa isip ko na ang Assumption ay nasa Makati at ang University of Asia and the Pacific ay nasa Ortigas, Pasig, ngunit dahil may kaya ang mga nag-aaral dito kahit komersiyal din ang lugar hindi pagtatankaan na gibain bukod sa mga pribadong pag-aari ito. Hindi ito ang patakaran sa mga pampublikong paaralan. Inilipat ang dalawang paaralan, ang JASHS at RSHS sa mas maliit na lugar.

Sa unang tingin, maganda ang pinaglipatan malapit sa ilog Pasig ngunit sinasabi na ang lugar ay napakainit sapagkat napapaligiran ito ng mga Condo unit na pag-aari ng Chinoy sa Binondo. Ibinasura ang TRO na siya sanang pipigil sa pag-giba sa paaralan dahil nakatayo na ang paglilipatan. Habang tumatakbo si Mayor Lim noong 2007 sinabi niyang pipigilan niya ang pag-giba sa JASHS at ang itinayong paglilipatan ay maaring gawing ospital sapagkat kulang ng pampublikong ospital sa Maynila.
Giba na ang maraming monumento ng alaala sa Jose Abad Santos High School. Maari kang manakawan ng salapi at kagamitan ngunit huwag naman isama pati ang pag-aagaw sa mabubuting alaala. Isinulat ko na ito sa mga kinauukulan, tanging ang opisina ni Pia Cayetano at akbayan pa lamang ang sumasagot. Si Pangulong Dadong Macapagal mismo ay nagsabing makasaysayan ang pook ayon kay Bampi Harper. Sinasabi ng mga estudyante, guro at mga empleyado na malakas ang kapit ng dating alkalde ng Maynila at ngayon ay puno ng DENR na si Lito Atienza.

Wala raw magagawa ang mahihirap na tao. Tinanong ko ulit ang aking sarili noong sabado matapos kong makita ang lugar, nawasak na paaralan, alaala, kasaysayan at mga pangako… pati ba mga puno?

An Open Letter to Save the Trees of JASHS

(Jose Abad Santos High School) in Binondo

Prof. Albert Banico, MSS
Batch 91- JASHS

“

Let there be a place where a noble’s man’s ideals and virtues will forever be upheld.” This are the words of Justice Jose Abad Santos, the acting president of the Commonwealth Republic after President Manuel Quezon appointed him short before he left for United Sates during World War II.

The place was mentioned by Abad Santos was finally came into being when the Justice noble wishes find fulfillment in a vast 20,000 square meter lot bounded by Reina Regente, Felipe II, Meisic and La Chambre Strets. JASHS started as a satellite Arellano High School which was housed of an old building earlier used as a Japnese garrison and later on MPD (Manila Police Department) Meisic Prison and was formally inaugurated on October 25, 1947.

The Jose Abad Santos High School is a towering example of humble beginnings, academic pride, historical and cultural heritage, collective memory and the sad plight of untamed urbanization.

By continuously upholding the uncompromised principles of serving the country, teachers and students alike stood to live the culture of “self-reliance and responsible citizenship” which become the commencement exercise theme of Batch 1991 where the author of this article belong. Sadly, after more than half-a-century of educational growth, JASHS as known to many graduates and students was silently transferred. With the first quarter of 2008 ended School and, Mini-Bakery, Home Economic buildings, rondalla compound, classrooms, gymnasium-Social Hall, Monuments and Marian grotto were pulverized and destroyed into ground zero. This includes old trees that was already cut and cut into pieces since summer of this year.

The danger was felt earlier in the last quarter of then Manila Mayor Lito Atienza’s urban renewal program dubbed as Buhayin ang Maynila. The term of Atienza witnessed the desecration of several historical sites in the city of Manila including the Arroceros Forest Park and the Jai Alai Building at Taft Avenue design by one of the country’s national artist.

The first portion JASHS that was destroyed was the MPD Meisic (Prison) old adobe building surrounding that was earlier included as part of the JASHS first year high school sections. The adobe compound was used by the Japanese army as prison cell that was originally housed the Commonwealth MPD. The first classrooms of JASHS were the Huts left by the liberation forces shortly after the liberation of Manila in 1940’s. Simultaneously with the Raja Sulayman High School which is a neighboring school of JASHS, MPD compound were bulldozed to pave the way for the Meisic Chinese Mall and another Chinese mall dubbed as 163 mall known for alleged over staying Chinese tourist who are publicly engaged in business trading as reported by mass media.

Philippine news reports alleged sold JASHS campus by Mayor Atienza to the owner of Megaworld to construct a new giant commercial and residential hub to the Binondo district.

Mayor Alfredo Lim who is a constant guest speaker of JASHS in the late 80’s when he is the mayor of the city, promised in the 2007 election and running in the same office where he wok several years before, that he will protect the JASHS and the proposed smaller campus where the school is set to transfer then will be converted into a city hospital since he observed that Manila lack health and social services. Sadly, the transferred of the school was effected during his term after he re-elected mayor of Manila.

What is more equally disturbing are the “second killing and execution” not only of Justice Jose Abad Santos and Raja Sulayman High School but the also the rape and arrogant cutting of half-century trees along the street between the school and the trees inside the old JASHS compound.

The equally disregarded 1987 Constitution recognize the Philippine State obligation toward education of its citizenry. With the smaller facilities in the new JASHS compound near Escolta and Pasig River, the educational services and facilities are limiting to serve the youth and transient students of Tondo and Binondo district. Teachers, students and alumni alike lobbied in the City Hall and even actively joined assembly and court hearing felt helpless after a sudden letter asking them to leave the premises of the old JAHS.

The JASHS trees are monuments of the remaining academic and cultural heritage of JASHS collective memories across generation for the last more than half-a century. I call the attention of now DENR Secretary Lito Atienza to reveal to the public, the alleged payment that was made as claim by one security guard in the old JASHS premises to certify the cutting of trees within the premises.

I also call the attention of Mayor Alfredo Lim and especially the City council of Manila who become enraged when a slaughter house which was owned by relatives of a city official and was forced to be closed but so silent in the destruction of a historical landmark and academic tower in the great city of Manila.

May media people, legislators, environmentalist, students, teachers, advocates of responsible urban renewal, patriots, students, teachers and JASHS alumni hopefully joined hands to restore the remaining trees for trees are not only symboy but a natural monuments for all generation.

Chief Justice Jose Abad Santos was given a choice by President Quezon of going with him in Australia or staying in the Philippines. Abad Santos Stayed and was appointed acting President (Head) of the commonwealth government. The Japanese capture him in Cebu and was shot in Mindanao for his refusal to collaborate.

The trees symbolize the towering pride of that heroism; let us join hands to SAVE the Trees of Jose Abad Santos High School! The remains of our collective memory as we protest the destruction of our beloved alma mater!!!



Sources:

Philippine News Articles, 2007-2008

Gleeck, Lewis, Jr., the Third Philippine Republic, New Day publisher, 1993

43rd Commencement exercise, Jose Abad Santos High School, April 14, 1991

Philippine Constitution, 1987

Abaya, Hernando, Betrayal in the Philippines, 1946


Nawasak na paaralan, alaala, kasaysayan at mga pangako pati ba mga puno

Pimples, feelings at iba pa -albert banico

Kagigising mo pa lang. Nagulat ka! Pulahan ang itsura. Parang bulkan, unti-unti ang ilan ay pinapagitnaan ng manilaw-nilaw na hindi mo maipaliwanag. Sasabog na hindi mo matangap. Sasabog din ang iyong pagtitimpi.

Naiiyak ka na. Wala kang magawa. Katulad ka rin ng maraming Pilipinong pinagtaksilaan ng mga nasa puwesto at sumampa sa iyo ng katapatan. Hindi naging tapat ang facial cleanser mo, ang beauty soap mong ang ganda-ganda ng marketing sa commercial, ang facial cream na napakamahal at hindi mo naman mabili ang produkto ni Vicky Bello o mapuntahan ang Clinic ni Calayan. Nagtiis ka na lang sa parlor malapit sa inyo at sa pangako ng bading na friend mo. Walang effect ang facial spa, ang dami mong na namang pimples!

Naalala mo pa ba? Tinanong mo ang sarili? Paano na ako haharap sa crush ko? Nakakahiya! Ang laki ng tigyawat mo. Parang ni Rodulf na Red Nose Raindeer ni Santa Claus tuwing pasko. Nag-umpisa sa maliit na kung ano. Nag-iisa. Sinabon mo. Panay ang tingin sa salamin sa kuwarto, salamin sa bulsa o bag mo. Salamin sa banyo. Pati sa classroom, nagsasalamin ka pa rin kahit nagtuturo na ang teacher mo. Feeling niya tuloy wala siya sa clasroom kundi nagpunta siya sa malaking rest room.

Kabataan di ba? Tinext mo ang friend mo. Parang ang nanay o ate mo, tinawagan ang friend kung ano ang gagawin. Ano ang bibilhin? Anong dasal ang pangontra! Napray ka pa ever! Doon sa Baclaran o St Jude sa Mendiola, natuto kang magdasal. Ignore mo ang mga rally. Di mo hear ang protest sa Plaza Miranda. Mas focus ka sa Nazareno at natuto ka pang magpahula kung kelan mawawala ang pimples. Grabe na to!

Ito ang simpleng alalahanin ng talagang kabataan. Walang silang pakialam sa mga isyung pambayan. Kaya wag lokohin ng mga nagpro-protesta ang kanilang sarili na ang kabataan ay handa nang tanganan ang kanilang papel sa tungalian ng kasaysayan. Mahirap ang global warming. Complex masyado! Ang soil erosion o deforestation. Malaki na ang pimples sa ilong, mas masakit at mas ramdam. Pumutok kaya!

Naligo ka kanina. Sinabon mo. Hindi mo inaasahan. Nagdugo. Nakakadiri, me nana! Kasabay ng malinaw na tubig ang pulahan at may manilaw nilaw na kulay ang dumadaloy sa iyong mukha. Parang pampulitikang koalisyon sa pagitan ng pulahan at dilawan, pero mas feel mo ito. Naiyak ka ulit. Paano na si crush! Paano mo na haharapin ang mga crush. Umiyak ka at sa school pinilit mong wag kang makita ng mga crsuh mo. Pero nakita ka. Dyahe paano na to? Text ka ulit sa best friend at ang sabi mo two weeks na ito at they are still there and growing rapidly. Parang hunger and gap between the rich and the poor!

Sa bahay, hindi ka nakatulog ng gabing yon. Inisip mo ang mga posibilidad. Sa kakatext naubos ang load mo. Sarado na ang mga tindahan wala ka nang mapupuntahan. You try to dial a friend pero ring lang ng ring. Mahaba ang gabi, pinilit mong manuod ng TV at nakita mo ang mga balita tungkol sa mga patayan sa Mindanao. Hindi mo maintindihan. Pero naawa ka sa mga bata at nawalan ng bahay. Pero mas nakakatakot ang mukhang sinasakop ng mga mananakop na pimples.

Hindi ka makakapayag. Pero hopeless ka. Napuyat ka ng gabing yon. Nakalimutan mo ang mga homework mo. Ang term paper sa kinamumuhian mong teacher. Ang project ninyo sa science, math at english. History repeat itself. Those who never learn their mistakes will always repeat their past. But, past is past. Ang mahalaga ay ang ngayon. At ngayon ay may pimples ka!
You pray a lot. Sana wala nang pimples. Magpakamatay na lang kaya ako? Pero paano na si crush? Kabataan!

______

ang mangarap ng imposible - albert banico

Impossible Dream, isang kanta mula sa 1965 musical Man of La Mancha. May pamagat din na The Quest. Ang La Mancha ay hango sa inspirasyon ng 17th Century masterpiece ni Miguel de Cervantes na Don Quixote. Ito raw ang hamon sa mga kabataan ngayon ayon sa liham ni dating senador Jovito Salonga sa mga batang Pinoy. Ito raw ay walang iba kundi ialay ang kanilang buhay sa malaking layunin gaya ng imposibleng pangarap at abutin ang hindi maabot na bituin.

Ito rin ang nabanggit ni ng pinaslang na Senador Ninoy Aquino sa kanyang mga huling liham sa oposisyon noong diktadurang Marcos. Nais ni Ninoy na magkaisa ang mga Pinoy upang mapigilan ang pagpapatayan ng mga Pilipino. Ang labanan sa pagitan ng may roon at wala, kristiyano at Muslim, Oposisyon at pamahalaan. Kailangan daw ibalik ang matinung pag-iisip at mag-usap ang mga nagtutungalian at pag usapan ang problema.

Ang kaliaksan ng kabataan bilang siya ay hindi nagbago sa mga nagdaang panahon. Siya pa rin ang bahagi ng buhay na naghahanap ng kanyang sarili, pagkatao at lugar sa mundo. Ngunit bilang kabataang Pilipino, siya ay nagpanibagong hubog sa nakaraang dalawampung taon bunga ng maraming pagbabago pisikal na pagbabago sa kanyang paligid at lipunan.

Nakakalito ngunit totoo nagbago ang kabataan ngunit hindi siya nagbago. May pagbabago sa pisikal na anyo ng lipunan ngunit sa kultura ay ganun pa rin siya. Ang malawak na bilang kabataan ay nais mangibang bayan o yumaman upang makamit nila ang kanilang mga pangangailangan sa buhay o kung palarin pa ay makatulong sa nangangailangan. Sa dami ng nakausap kong kabataan sa luob ng sampung taon, lumalakas ang tinig na mangibang bayan at yumaman upang maabot ang kanilang mga pangarap.

Ang mga pangarap na ito ay simple at personal. Kahit gaano kadami ang mga kabataan na nalagpasan na ang kanilang mga personal na interes kung sila man ay tapat sa kanilang sarili, mas marami ang nagpapakatotoo na unahin ang kanilang mga sarili. Malaking pagbabago ito kumpara sa mga nagdaang panahon.

Sa tala ni Sen. Salonga at sa kanyang mga nasaksihan ito ang kanyang mga nasambit sa sulat: throughout our history, it is the youth that has led our people in our struggle for freedom. Si F. Sionil Jose, nawika niya sa kanyang librong In Search of a Word (1998) na ang mga kabataan ay parehong din na tiwali sa mga matatanda. Kaiba ito sa inilalarawan ni Salonga: During the dark years of the Japanese occupation, many young men and women in Luzon, Visayas and Mindanao joined the resistance movement against the invader. When Marcos declared martial law; the cream of the nation's youth went underground and gave their all for the sake of freedom and democracy. Many died without seeing the dawn of freedom.

Noong Agosto 21, 1983, may inihandang pahayag si Ninoy Aquino kanya sanang babasahin sa kanyang pagdating kung hindi siya nabaril sa Tarmac. Ito ay may pamagat na Faith in Our people, Faith in God. Sinabi niya na: The nationwide rebellion is escalating and threaten to escalate into a bloody revolution. There is a growing cadre of young Filipino's who have finally realize that freedom is never granted, it is taken. Ang paglalarawan na ito ay malayo sa larawan ng mga kabataan ngayon matapos ang 25 taon. Kay Leonor Magtolis Briones, ipinahayag niya na:During the sixties, thousands of students all over the world marched on their governments. A common theme was the war in Vietnam .

Nasabi niya: The emergence of political, social and economic crises is radicalizing the students. They are aware of the disarray in governance They now attend rallies and assemblies in greater numbers. They are busy organizing forums and symposium. Slowly, the sleeping giant is awakening. Ngunit, magsama-sama pa ang mga kabataan na ito sa kalye, ang malawak sa kanila ay hindi kasali.

______

Ang makaraos at magparaos -albert banico

Sa mga sanaysay ni F.Sionil Jose at Ka Domingo Landicho, maraming bagay na nagpapakita na hindi nagbago ang ating bayan. Nagpalit-palit lamang ang ating mga pangulo at mga lider sa lokal at pambansang pamahalaan na kung hindi tumatalikod sa kanilang sinumpaan ay nagtataksil sa kanilang mga kababayan. Ang malayong pagitan sa pagitan ng mga lunsod at kanayunan, ang higit na pagitan ng mayaman at mahirap at ang mga nakapag-aral at hindi nakapag-aral ay patuloy na sakit na pinupuna na noong pang dekada 60 o mga nauna pang panahon. Ito ay makikita sa sinulat nila yumaong Raul Manglapuz at iba pang mga manunulat noon.

Kay Sionil Jose, ang pagkain ng tatlong beses sa isang araw ang pangunahing alalahanin ng ating mga kababayan. Wala itong pinag-kaiba sa pagsasaliksik namin ng mga estudyante ko duon sa San Beda College tungkol sa Pangrap ng Pinoy nalathala din dito sa Tanod. Pangarap ng Pinoy ang kumain tatlong beses isang araw, makapag-aral upang makapag-trabahao upang makakain tatlong beses isang araw t kung hindi ito masusumpungan ay nais niyang mag-abroad upang mapag-arak ang mga anak o kapatid, may trabahong sapat at upang makakain ang pamilya tatlong beses isang araw.

Marahil kung totoo ang bintang ng ibang madumi ang isip na wala naman daw talagang krisis sa bigas at ito ay gawa-gawa lamang ng pamahalaan (na sana at hindi totoo sapagkat may mga grupo ng mga magsasakang nagsasabi na sapat ang supply ng bigas sa bansa). Kung totoo na gawa-gawa nga ito na wag sana, maaring nais subukan ang pagtitimpi ng mga Pilipino, putulin ang kanilang payak na alalahanin at matutong bumangon pang itanong sa sarili na ang tao ba ay nabubuhay nga lang sa tinapay? Nakasulat ito sa bibliya at higit daw sa pagkain ang pagkaabalahan ng mga tao. Ngunit hindi naman pandesal lamang ang pagkain ng Pinoy, marami bukod sa bigas. Nariyan ang kamote, mais at saging na saba.

Naisip ko tuloy, ang mga Pilipino ba ay hedonist at sadyang mahilig sa pleasure. Mga bagay na higit sa kanyang pangangailangan. Nagsubok akong pihitin ang isipan ng ilang kabataan. Dumating kami sa kasunduan na ang layunin ng mga karaniwang Pinoy na makaraos sa isang araw ay kaakibat ng layuning mabuhay.

Ang layuning mabuhay ay likas sa isang nilalang sa daigdig na ito. Ang tubig at pagkain kasunod ng damit at bahay ay mga likas na pangangailangan ng maraming tao upang mabuhay ng simple at may dignidad kahit paano. Sa layuning ito masasabi na hindi naman hedonist ang mga Pinoy kundi nais niya lamang mabuhay. - ang makaraos.

May sinuri akong mga pangyayari noon at ngayon sa ating bayan: Ang ating mga Pista at pagdiriwang ay umiikot sa iba't ibang pagkain. Ang ating pag-aalsa sa EDSA noong 1986 ay kinakitaan din ng pagbibigayan ng pagkain, sayawan, hiyawan at kantahan lalo nang mabalitaan ng lahat na wala si Marcos. Ang ating makabagong himagsikan ay nakatuon din sa pagsasaya. Naalala ko noong EDSA 2, nasa kanto pa ako ng Edsa Shrine nang gabi ng Enero 19, 2001. Wala na akong mabilihan ng pagkain at isang may magandang pangalan na ginang na nakalimutan ko na ang nag-abot ng sanwich. Hindi bala ang dala-dala nila duon kundi tinapay at inumin. Sa EDSA 3, ikanagalit ng mga nagpunta duon sa mga media reporters ang pagkuha sa kanila ng kamera habang nag-aagawan o humihingi sila ng libreng pagkain mula sa oportunistang politiko na nanawagan sa kanila at nawala noong ang mga taong bayan ay humarap na sa pamamaril ng militar at pulis.

Makaraos na ibig sabihin ay makalipas. Minsan ay pagpaparaos o pagpapalipas sa buhay na api, pagsasamantala at tiwaling pamumuno ng ating lider at institusyong malayo na sa tunay na damdamin ng ating bayan. Iba na talaga ang marunong sa nagugutom. Ngunit hindi magiging marunong ang taong kumakalam ang sikmura. Pipiliin nilang makaraos kahit magbenta ng kahit ano, katawan, laman luob, poste, rebulto o kahit prinispyo. Hindi ito ang dahilan bakit itinakwil ng bayan ang batas militar.

_______

Lakas ng isip at mabuting luob -albert banico

Ginagamit ko ang salitang lakas (o strength) at hindi kapangyarihan (o power) bilang instrumento ng paglalarawan sa posibilidad at kakayanan sa kabataan.

Sa maraming sanaysay ng mga politiko at mga mandirigma ng nagdaang panahon, nais nilang gamitin ang kapangyarihan ng kabataan bilang armas pampulitika. Kung tutuusin, pati nga si Jose Maria Sison ay may artikulo noong pang dekada 1960 tungkol sa student power. Ayon sa sanaysay na ito, hindi magiging matagumpay ang kapangyarihan ng kabataan kung ito ay hindi nakikiisa sa mga layunin at pangarap ng mga magsasaka sa kanayunan, sa mga mangagawa ng lunsod at mga batayang sektor ng lipunan. Ang kabataan ay sankap sa propaganda.

Ang ilan naman ay nais lamang gamitin ang kabataan sa kani-kanilang makasariling interes sa pulitika o negosyo. Makakumbinsi ng mga kabataang hahawak ng mga kampanya sa eleksiyon at lilikom ng boto upang makaupo sa puwesto. Ang mga kabataan na tagabili o taga-konsumo lamang ng mga paninda ng mga kapitalista o negosyanteng hayok sa tubo habang patuloy ang maraming batang lakas pag-gawa ay walang puknat na pinagsasamantalahan ang kanilang lakas. Pagkatapos nito ay wala nang halaga ang mga batang nagpursige sa nabanggit na layunin.

Halimbawa dito ay ang mga taga-pintura ng mataas na gusali, condo o commercial building na kinokontrata sa luob ng isang buwan. Nakabitin maghapon sa initan ng araw sa may kung ilang palapag ngunit walang insurance. Kikita sila ng P1,500 sa luob ng 15 days at matapos nito ay maghahanap uli sila ng gusali na kanilang pipinturahan. Uuwi sa kanilang putikang komunidad at tatanawin na lamang ang matatayog na gusali mula sa kanilang maliiit na dampa.

Isinulat minsan ni Ka Domeng ayon na rin sa isang balita ng Department of Health at World Health Organization na laganap ang malnutrisyon sa bansa. Tinawag ni Ka Domeng ang kabataan na mga batang walang lakas. Tinutukoy nito ang nutrisyon ng mga batang nag-aaral o hindi nakapag-aaral na nagugutom sa iba't ibang sulok ng bansa.

Ayon sa estudyante ko, ang taong walang laman ang tiyan ay hindi makapag-iisip ng sapat, tama at wasto. Maraming beses ko na itong narinig sa maraming libro at talakayan. Ang potensiyal ng kabataan sa lahat ng bayan ay malawak. Ang institusyon na organisado at malalawak ay saligan ng kabataan. Sila ang lakas panlipunan ng kabataan at bayan. Ngunit gaya ng nasabi ko noon, kung ang mga institusyong pamahalaan, simbahan, hospital at paaralan ay hindi na makatugon sa pangangailangan ng lipunan, dapat nating itanong bakit pa sila nakatayo?

Ang batang nahubog na tamang nutrisyon at nahubog ng tamang pag-uugali ay makakabuo ng lakas ng isip at luob. Ang malakas na luob ay nagbibigay ng ibayong kakayanan sa malikhaing pag-iisip, posibilidad at pag-asa. Ngunit kung ang kabataan ay pinalaki sa gutom o hindi sapat na nutrisyon gayundin ng bayang sinanay magutom ng mga lider na nagpapakabusog sa kanilang katiwalian-anu nga bang lakas ang mahuhubog natin sa kabataan?

Ayon sa marami, sa panahon ng gutom, katiwalian, pagsasamantala sa kapangyarihan ng mga nasa poder at yaman, ang tunay na mga lider ay lalabas. Tatawagin sila ng panahong ito. Makikita ng bayan ang tunay na lider at mga nagbabalat-kayo.

Sa mahabang panahon, naroon ang kabataan. Ipinakita ito sa ating mga kasaysayan ngunit nabigo sila sapagkat ang pinakamatatalino sa bawat henerasyon ay nagpatayan o kundi man ay nawalan ng tiwala sa isa't isa. Malalakas ang kanilang isip at luob ngunit nakalimutan nila ang pangangailangan ng mabuting luob at ang layunin nilang wakasan ang kahirapan sa ating bayan.

Maunlad na buhay, mabuting pinuno, tapat na pamahalaan – albert banico

May 20 taon na rin ang aking karanasan at pakikisangkot sa sektor ng kabataan at mag-aaral.
Kung tutuusin, ang mga taon na ito ay bumubuo ng isang henerasyon at sa pagitan ng mga taong ito ay nagpapanagpo ang magkakaibang henerasyon na nagdadala ng kani-kanilang paniniwala, kultura, lenguwahe, musika at aspirasyong indibidwal at pambayan. Hindi ko na isusulat ang mga nagdaang panahon sapagkat marami na ang librong naisulat tungkol dito.

Sa isang talakayan kasama ng aking mga mag-aaral sa luob ng aking mga klase, laging nauungkat ang mga diskusyunan tungkol sa mga hangarin ng kabataan. Dahil hindi sila palabasa ng mga libro tungkol sa kasaysayan at hindi rin sila mahilig sa balita, halos nabubuhay lamang sila sa kasalukuyan at dikta ng bawat araw. Wala silang detalyadong nalalaman tungkol sa kalagayan ng bansa o ng daigdig. Ang alam nila ay tiwali ang pamahalaan at mahirap ang buhay.

Ang kahirapan ay nararamdaman nila sa taas ng matrikula, pamasahe, bigas at pagliit ng halaga ng kanilang baon. Ang suliraning pambayan ay nalalaman nila sa pamamagitan ng nakikita nila sa paligid at mga munting balitang nasagap nila sa celphone, internet, kaibigan, silid-aralan at sa kalye. Hindi nila ito natutuklasan sa mga malaking demonstrasyon o pagtitipong pulitikal. Sa Morayta nga, kapag may rali o demo ang mga militanteng kabataan ay parang normal na lamang na tanawin. Wala itong dating sa kanila. Ang ilan nga ay humahanga ngunit marami ay dead-ma lamang.

Nais nilang maging masaya. Dahil maraming suliranin dala ng mga nauna kong nabanggit at higit dala ng mga suliranin sa luob ng kani-lanilang pamilya. Sa pagtatanong kung anu ang nais ng kabataan, nais nilang makatapos sa pag-aaral, matulungan ang pamilya at magulang, makapag-trabaho ng maayos at higit sa lahat mabuting pinuno sa tapat na pamahalaan. Nais nila ito upang ang kaban ng bayan ay hindi malimas at gayundin magamit sa pagpapaunlad ng bayan upang hindi puwersahang mangibang bayan ang nais magkaroon ng mabuting buhay.

Sa mga tinig na ito, hindi nangangahulugan na ayaw ng kabataan ng pagbabago. Kung tutuusin bukod sa naruon palagi ang pagmamalasakit sa pamilya, buhay na buhay ang mga positibong karakter ng pagiging Pilipino. Kilala nila ang Pilipino na matapat, magalang, matiyaga, relihiyoso habang sa kabila nito ay alam din nilang may Pilipinong mandaraya at magnanakaw.

Nais nilang wakasan ang negatibong imahe ng bayan. Ayaw nila sa pamahalaang mandarambong o mga pinunong nagpapayaman habang natutuwa na nakakapila ang kanilang mga kababayan sa pagbili ng kung ilang kilong bigas sa luob ng mahabang oras sa gitna ng malakas na ulan. Nais nila ng pagbabago. Pagbabagong kailangang pamunuan at gisingin sa tamang direksiyon. Nais nila ng pagbabago ngunit hindi alam kung paano ito gagawin at saan sila magsisimula.

Magandang gabay ang mga hangaring nabanggit ko sa itaas upang simulan ang isang panawagan.

Mula Bayanihan hanggang Akyat–Bahay? – albert banico

Dalawang puwersa ang naglalaban sa ating bayan sa kasalukuyan –ang kabayanihan at ang pangungulimbat.

Sa biglang tingin, natalo na ang kultura ng kabayanihan. Ito ay sinisimbolo ng sambayanang nagsasama-sama duon sa una at tunay na EDSA o sa mga ilang liblib na lalawigan na nagtutulungan ang magkakapit-bahay upang buhatin at ilipat ang isang bahay-kubo na kung tawagin natin ay bayanihan.

Sa kasaysayan, sinasabi ni Gregorio Zaide na ang mga mananakop na Kastila may tinawag na isla de Landronez o pulo ng mga pirata sa kapuluan ng Pilipinas. Sa kanta na isinulat ng yumaong kompositor na si Saro Banarez sinasabi raw na ayon sa nakaraan at kasulatan ay may lahi raw magnanakaw ang mga Pilipino at ito ay mula pa sa sinauna at umabot sa kanilang panahon. Ang magnanakaw daw ay maaring nagnanakaw ng oras, pawis, galing at minsan pati lakas ng iba.
Kung ang ating bayan ay isang nasusunog na bahay, dalawang karakter ang magiging tendensiya. Isang tutulong at isang magsasamantala, ganito ang nangyayari sa mga ulat sa telebisyon na nagbabalita tungkol sa mga nasusunog na komunidad.

Kaugnay nito, ang ating bayan ay naghahanap ng bagong bayani at kung pag-iisipan itinulak natin ang ating mga kababayan na magtungo sa ibang bansa upang maghanap-buhay at iwan ang kanilang mga mahal sa buhay upang maging mga bagong martir at bayani ng bagong panahon.

Hindi ba’t halos ganito rin ang paglalarawan sa imahe ng puwersahang pagtratrabaho sa patakarang polo ng mga Kastila. Sa imahe ng bayanihan na nakita ko sa isang libro, hindi kabayanihan o bayanihan ang aking naalala kundi ang penomena o realidad ng mga akyat-bahay. Nauso ang terminong akyat bahay may dalawang dekada na rin ang nakakalipas. Ang akyat-bahay ay nausong termino na pinasikat ng mga tabloid at balitang dala matapos ang unang EDSA. To ay isang sindikato na ang istilo ay pag-akyat sa may bahay ng may bahay sa pamamagitan ng pagpasok sa bintana upang itali ang mga nakatira dito at pagnakawan. Imahe ito ng kawalang takot sa awtoridad at pag-galang sa kapwa at kababayan.

Sa mananaliksik gaya nila Landa Jocano, Andres at Mina Ramirez, ang sentro ng pandamang Pilipino ay ang konsepto ng luob. Ang kaluoban ng Diyos, ang pagbukas ng kaluoban, ang pagwaksi sa masamang luob at pagyakap sa mabuting luob. Ang bayanihan ay kusang luob na pagtulong at ang akyat bahay ay signos ng masasamang luob. Partikular tayo sa niluluob ng Diyos at sa kaluoban ng ating kapwa’t kababayan.

Ngunit ang bayanihan ay unti-unting nawawala. Ang konsepto ng kusang luob (volunteerism) ay napapalitan na ng pakitang tao na tanging pampalubag-luob lamang. Ang dating nasa luoban ay niluluoban at ang dating may saplot ay wala nang panluob.

Ang kultura ng akyat-bahay nga ba ay ang bagong mga landronez o pirata? Ang bayanihan nga ba sa ngayon ay pampalubag-luob lamang upang sabihing walang iwanan at pagkatapos ay atin rin silang luluoban. Sa batang bayani at tunay na katipunero na katulad ni Emilio Jacinto, tinatawag niya itong liwanag at dilim. Bayanaihan o akyat-bahay? Mamili tayo ng ating bukas!

Kung 18 ka na? – albert banico

Kapag 18 ka na? – albert banico

Marami ang naghihintay sa pagdating ng edad na 18. Sa katotohanan, ang mga nilipasan ng mga numero sa kalendaryo ay hindi mapipigilang lumingon sa panahong siya ay pumasok sa edad na Diyesi Otso.

Sa panahong ito, ang bata ay nagsisimulang maniwala na siya matanda na. Lumilingon sa nagdaang buhay ng kamusmusan at nagsisimulang abutin ang mga gawi, gawain at kundisyon na iniiralan ng mga tumatanda na, matanda na at palipas na. Sa mabuti man o sa masamang tunguhin.

Bago mag-diyesi otso ang bata, naniniwala ang lipunan na hindi nito batid ang tama at mali o mali sa tama. Hinihikayat ng batas na gabayan ang mga bata na wala pa sa 18 at tukuyin ang mga proteksiyon na nararapat sa kanila. Ito ay laban sa ano mang panganib na maaaring magawa ng mas nakatatanda sa kanila.

Ngunit sa edad na ito, sinusubukan na ng maraming musmos ang paggaya sa nakatatanda. Ang paghahanap ng lugar sa mundo gayundin ang pagtukoy sa naisin sa buhay. Mapalad ang bata na musmos pa lamang ay batid na ang kanyang layunin sa buhay. Ang marami ay kabaliktaran.

Sa kaarawan ng isang kabataan, halimbawa ay isang dalagita ang 18 ay simbolo ng pamumukadkad tulad ng isang bulaklak. Ito ang simula ng maraming bagay. Sa iba nama’y maaga pa ay nasimulan na nila ang lahat ng mabuti o hindi tama. Kapag 18 ka na, naiisip ng ibang bata na puwede na ang hindi puwede. Maaari nang makipagsabayan sa mga may edad.

Tinuturing ng lipunan, kapag 18 na ang isang bata ay may abilidad na itong makapag-pasya sa buhay. Pumili ng kanyang nais at makilahok sa lipunan. Mas aktibo at matibay na makibahagi sa daloy ng mga usaping pambayan o pandaigdigan.

Marami nang inaasahan sa edad-18. Ang mga magulang naman ay nahahati ang damdaminm Natatakot sa hamon ng pagtuklas ng bata sa sarili. Kung minsan ay nagagalak sa maagang pagpapasya ng mga anak. Sa panahong ito, malago na ang maraming pagbabago sa sariling katawan na dati ay musmos pa lamang.

Nagbabago ang pigura ng katawan, nag-aalala sa mga tigyawat sa mukha, sa damit na nagagamit, sa mga sasabihin ng kaibigan at kamag-aral. Lumalago ang mga boses, nagiging mapusok, dahan-dahang nagpapasya.

Kaya naman ang lipunan ay humahabol sa katangian ng lakas, galing, imahinasyon at malikhaing kabataan. Sa iba, ang 18 ay panahon ng pagtangap at pumili ng mas marahas na landas. Ang iba ay matatagpuan ang sarili sa mga pusod ng hazing, madilim na motel, sa piling ng bawal na gamut, matatayog na bundok o armadong pakikibaka.

Ang marami ay magtutungo sa mga paaralan, magbibilang ng diploma upang ipaskil sa kanilang mga alaala o gawing pondasyon ng kanilang matatayog na pangarap. Ang ilan ay sa mga pagawaan o lansangan upang lumaban sa hamon ng kahirapan. Sa kabuuan, ang marami ay magpapasya hindi para sa bayan kundi para sa pamilya na sa dulo ay para din sa bayan.

Pagkatapos ng Kabataan –albert banico

Isang yugto ng buhay ang kabataan. Sa panahong ito naghahayag ng sarili ang mga batng puso at isip.

Ang dating musmos, walang gaanong pinakikialaman maliban sa kanyang sarili at pamilya, nag-uumpisa siyang abutin ang kapwa.

Sa panahong ito, ang lahat ay kaibigan. Walang pinipili. Lahat ay gustong makilala at magpakilala. Kanya-kanay man ang imaheng dala, ang kultura, puso at isip ay napag-iisa.

Makikita sa pananamit, batang pamumuhay, kakatawanan, pananalita, pakikisalamuha at kung minsan ay pati lahat ng pisikal na anyo gaya ng gupit ng buhok, tabas ng kilay o patilya, kulay ng kuko at kung anu-ano pa.

Ito ang panahon na simple ang buhay ngunit kumplikadong-kumplikado ang pananaw at pagyakap sa bawat sa pagsubok at dumarating na suliranin. Ang salitang kalayaan at malayang sarili ang isinisigaw sa puso at isip. Kalayaan sa magulang at pangaral ng nakatatanda. Kalayaan sa masamang impluwensiya lalo na sa mga dala ng bisyo. Katigasan ng ulo at pagbalikwas na gawi, salita at padalos-dalos na desisyon.

Sa kalaunan, ang masasamang impluwensiya ay dumarating. Ang ilan ay hindi madadala, ang iba naman ay masasangkot samantalang ang karamihan ay nasa kalagitnaan ng pautay-utay na pagsubok sa mga tukso ng lipunan.

Anu’t anu pa man, ang mga batang bobo at matalino, ang tamad at masipag, ang mabait at hindi gaanong mabuti ay patuloy na magsasama at magtutulungan. Magdadamayan at hindi mag-iiwanan.

Sa pagdaan ng panahon, ang mabuti at ang tuso ay nahihiwalay. Ang matalinong tuso ay aasenso sa daloy ng buhay. May magpapagamit at sa kalaunan ang pagtalikod sa mas mabubuting gawi at pananaw ay siyang tunguhin. Natututo silang pumikit sa maraming mali at tangapin na bahagi ito ng buhay. Ang dating magalang sa kababaihan ay matutuwa sa mala-manikang kababaihan na nagbebenta ng aliw dala ng malupit na kahirapan.

Ang dating nagtatangol sa katarungan ay magiging pikit mata at nilulunok ang kawalang katarungan at matutong magpakain ng pamilya mula sa salapi ng pagnanakaw at panloloko sa kapwa. Ang nabuhay sa prinispyo ay magugutom at ang ilan ay magpapatuloy na manatili sa kanilang simpleng kaligayahan habang ang ilang nagugutom ay unti-unting iiwan ang kanilang mabuting mga gawi.

Ang dating magkakaibigan ay magkakakilala na lamang. Ang mayroon ay mahirap nang lapitan at ang naghihirap ay lumilingon na lamang sa masayang nakaraan.

Maganda ang buhay – albert banico

(lumabas sa Tanod, Abril 27, 2008, Pilipinas)

Sa panahon na limitado ang ating nakikita sa buhay,madali ang mawalan ng pag-asa. Ang ganda ng umaga at mga bagay na libre sa buhay ay tila mahirap unawain.

May mga panahon na kahit ano man gawin ay hindi ka na makangiti. Sa panahon ng pagluluksa, mahirap ang mangarap lalo kung ang mga pangarap na ito ay wala nang kahulugan.

Sa isang bayan na patuloy ang pagtangis ng mga mamamayan sa patuloy na kahirapan dahil sa mataas na bilihin, kuryente, pag-aaral, gamut at pagpapagamot at gayundin ang pagpapalibing, ang pag-asa ay mahirap masumpungan.

Maari kang lumuha. Magmukmok. Mamoblema. Hindi makatulog. Hindi makakain. Hindi umasa at hilingin sa iyong dasal ang huwag nang mabuhay. Sa mga magsasaka sa kanayunan o sa pahinante sa trak sa lunsod, ang pag-inom ng alak ang kanilang hiraman ng lakas ng luob. Duon sa mundo ng kalasingan, nakukuha nilang makapag-salita sa mga lugar na halos mawalan sila ng tinig at maibigkas ang mga nais sabihin sa mundo. Sa tama man at sa madalas ay mali, ang ganitong mga pangyayari ay nakakagisnan ng mga anak.

Sa isipan ng mga bata, ito ay tama at mabuting gawin din nila ang ganitong gawain. Sa katwirang di baling uminom kesa kumain, ang pangarap o magkaruon ng isang libreng pangarap ay isang panaginip.

Ang pagdadasal sa mga rebultong hindi sumasagot sa iyong mga tanung o kahilingan o mga bibliyang maaring mali ang iyong nababatid na katotohanan ay wala na rin silbi. Higit pa ang tamis ng kamatayan sa kanila.

Ganito ang marami sa ating bayan sa kasalukuyan. Sa kabaling banda, patuloy ang paglaban ng marami upang mabuhay sa pinaka-simleng pamamaraan na kanilang makakaya.

Ngunit maganda ang buhay. Libre ang mangarap. Ang hangin ay gayundin na nagbibigay buhay sa atin. Dapat natin itong alagaan, pahalagahan at ingatan. Sa gayung kalagayan, ang bawat buhay ay mahalaga.

Sa panahon na limitado an gating nakikita, ano ang maari pa na mabubuti ang puwedeng maganap sa limitado nating kalagayan. Maaring may mga umagang wala nang halaga ngunit darating ang oras na kailangan mo pa rin na harapin ang bawat umaga. Hindi maaring patuloy an gating pagluluksa, kailangang magpatuloy an gating buhay.

Nauunawaan ko ang marami kong kababayan o kanayon duon sa aming poblacion na mula umaga hanggang gabi ay alak ang kanilang kanlungan. Ngunit kailangang mangarap, magpatuloy sa pnanalig at gayundin ang umibig.

Kailangan natin na pahalagahan ang ating mga sarili. Alagaan ang ating katawan sa pagkain at sa pagtulog upang lalo tayong makapaglinkod sa ating mga mahal sa buhay at sa ating nais pang mapaglinkuran. Sa panahon ng lunkot, mabuting silayan ang mga bituin, ang buwan sa kalawakan o ang ngiti ng isang sangol na lumalaban sa buhay.

Paghihintay sa tren – albert banico

Paghihintay sa tren – albert banico

Mahusay na sakyan ang tren sa mga nagmamadali at naghahabol ng oras lalo na yung mga papasok ng opisina at eskuwela. Malinis na at hindi pa nakakadumi sa hangin at kapaligiran.

Karamihan sa atin ay sumsakay sa mga tren ng Light Rail Transit (LRT) biyaheng Baclaran-Monumento o Recto-Santolan at Metro Rail Transit (MRT) sa kahabaan ng EDSA. Pero nakakahinayang na wala pang tren na tumatakbo sa lumang riles mula Hilagang Luzon hanggang Timog sa rehiyon ng Bikol.

Sabi nga ni Ka Oscar Orbos, noong panahon ng Himagsikan laban sa mga Amerkano may daang taon na ang nakakalipas, nakuha pang gamitin ng ating mga bayani, ang riles na biyaheng Maynila patungong Dagupan, Pangasinan upang iwasan ang humahabol na mga Amerkano na aaresto kay Emilio Aguinaldo. Sa katotohanan, sa libro ni Nick Quaquin naikuwento niyang nahulaan nila Heneral Antonio Luna na ang mga labanan sa panahon ng himagsikan ay magaganap sa kahabaan ng mga riles ng tren. Hindi sila nagkamali bilang mga siyentipiko at inhinyero.

Noong huli kong nakita ang tren ng lumang riles, nakatira pa ako sa Maynila. Luma, marumi at pinapahinto ang mga sasakyan sa kalye na pinatatakbo ng gasoline. Para bang sinasabi ng tren na ako ang tunay na hari ng kalye. Ang naghahari-hariang Jeepney ay tumitigil din at walang magawa kundi maghintay habang para usad pagong ang kinakalawang na tren.

Ginagamit pa nuon na na basurero ang tren ng lumang riles. Noong bukas pa ang Smokey Mountain ng Tondo, bumabagtas ang tren ala-dala ang gabundok na basura at ang pamapasaherong tren naman ay pinauulanan ng mga plastic ng basura ang bubungan nito galing sa mga nakatira sa mga barung-barung.

Wala na karamihan ang maraming barong-barong sa kahabaan ng mga riles sa Metro Manila. Naitaboy na sila ng pamahalaan sa labas ng Maynila. sa kabila ng ilang pagnanakaw sa mga bakal ng riles upang ipakilo ng ilang walang hanap-buhay nating mga kababayan, nauwi sa isyu ng katiwalian ang pag-aayos ng Tren na sinasabing nais pondohan ng bansang Tsina.

Anu’t anuman ay nakatiwang-wang ang riles. Naghihintay sa Tren. Sa Kabikulan, buong-buo pa ang mga riles na ito. Tumatahak sa mga palayan, kabundukan at mga ilog. Binabaybay ang kanayunan lalo na ang madidilim na bahagi nito.

Sinasabi pa nga ng mga matatanda sa Bikol na noong dekada 50’s at 60’s, nang tumatakbo pa ang tren at kaunti pa lamang ang mga karag-karag na bus na lumuluwas galing Bikol pa-Maynila, ang mga pasahero ay tumatangkilik nito. Ma Mon Luk pa nga raw ang caterer ng pagkain sa luob ng tren.

Sana ay buhayin muli ang mga tren patungo sa kasulok-sulukan ng kanayunan. Walang bansa sa daigdig na hindi umunlad ng hindi gumamit ng massive mass transportation system. Kailangan lamang ayusin ang tibay ng riles at paandaran ng tren. Tiyak na may sasakay na pasahero. Bibilis ang kalakalan at turismo. Dadami ang mga bagong sentro ng komersiyo at trabaho higit sa madidilim at ilang na bahagi ng kanayunan. Naghihintay ang riles.

>>>>>>>>>>>>>>>>

Kumusta ang Kilusan ng Mag-aaral - TANOD SERIES No. 11

(mga artikulong lumabas sa Tanod Dyrayo ng Bayan nitong Marso 2008)

Ang Kalabaw at ang granada – albert banico

Hindi na bago ang pakikisangkot ng mga estudyante sa mga malalaking demonstrasyon.

Sa katunayan, sa mahabang kasaysayan ng maraming bayan, ang mga estudyante at kabataan ang inaasahan ng mga organisadong puwersa upang pangunahan ang mga protesta laban sa pamahalaan. Sa maraming yugto ng kasaysayan, ang kanilang kabataan ay sankalan ng enerhiya at lakas upang pabilisin ang pagkilos ng mga protesta.

Kung matatanda kasi ang uutusan na pamunuan ang mga demonstrasyon, sila ay mga mistulang kalabaw sa bagal ng pagkilos, kaya kailangan ang mga kabataan upang sa kanilang lakas ay para ba itong mga granadang sumasabog bilang paunang mga pagsalakay laban sa kaaway sa digmaan.

Ganito ang imahe ng kasalukuyang paghihikayat sa kabataan upang lumahok sa maraming pagkilos laban sa umano’y ma-anomalyang transaksiyon ng mga opisyal ng pamahalaan. Kung patungo sa pagkamulat at responsableng pagkamamamayan ang tunguhin ng mga demonstrayon ng mga estudyante, dapat itong suportahan at hangaan, ngunit kung ang layunin nito ay gamitin ang mga kabataan sa pampulitikang interes ng ilang may ambisyon sa pulitika dapat magsuri ang mga estudyante bago sila sumali sa ano mang pampulitikang pagkilos.

Ang imahe ng isang kalabaw ay isang masipag ng hayop. Isang hayop na maghapon sa pagtulong sa kanyang panginoong magbubukid sa pag-aararo ng lupa. Sa kanyang kapaguran at oras ng pahinga, nasisiyahan ang kalabaw na magtampisaw sa malamig na putikan. Sa kanyang malay, ito ay hindi marumi at bahagi na ng kanyang buhay.

Kung ang mga kabataan ay itinturing na tao ng mga matatanda, bilang kalabaw ang mga bata ay hindi dapat isama sa putikan. Sapagkat ang tao ay hindi kalabaw at ang mga kabataan ay hindi dapat gawing granada o bala sa kanyon.

Maaring hinahanap natin ang isang malawakang pagkilos nila sa mga demonstrasyon sa kalye dahil sa matagal na panahon na hindi ito nakikita. Subalit, hindi ito nangangahulugan na batid ng marami sa kabataang ito ang puno’t dulo ng tungalian sa kasaysayan at lipunan ng ating bayan.

Sa mga pagkilos ng kabataan sa mga demonstrasyong ito, napakadali nilang kumbinsihin higit kung isususpinde ang klase at may attendance o pagkain sa rali. Kung mapapahamak ang mga batang ito at masaktan, mananagot kaya ang matatandang lider. Madaling udyukan ang hindi natin kamag-anak o anak, ngunit mahirap panagutan ang bilang ng kabataan na masisira ang buhay dahil itinuring natin sila hindi bilang tao kundi armas pampulitika.

May bakasyon rin ang protesta? – albert banico

Patapos na ang ikalawang semester sa school year ng 2007-2008 at dahil ditto panay na rin ang suyod ng mga personalidad upang maabot ang mga estudyante sa iba’t ibang paaralan.

Sa pagdating nga ikalwang lingo ng Marso, halos tapus na ang mga eksaminasyon o pagsusulit sa mga paaralan at dahil ditto, kaunti na lamang ang maiiwan sa paaralan. Ang maraming bilang ng mga mag-aaral ay mag-uuwian sa kani-kanilang mga probinsiya o nahimpil lamang sa kanilang mga tahanan.

Sa panahong ito, limitado ang galaw ng mga estudyante. Walang baon o allowance at dahil dito limitado rin ang kanilang pakikipagtext, pamamasyal o paggalaw sa labas ng tahanan. Ang iba ay magkakasya sa mga gawaing bahay o ang iba naman kung mayaya ng mga kaibigan na may pangasta ay sandaling pupuslit sa kanilang pamilya o kaya naman ay gamitin ang kanilang telepono sa bahay upang makipag-ugnayan sa mga kaibigan at kaklase.

Tipikal na maliit ang magigng partisipasyon ng mga estudyante sa mga protestang darating mula Marso hanggang Mayo dahil nasa bakasyon ang malaking bulto nila. Dahil ditto, magiging limitado rin ang galaw ng mga nanghihikayat na sumali sa mga protestang ito at malamang ay sa mga kabataan sa mga pagawaan, bukid, kumunidad at opisina kunin ang simpatiya sa ano mang pagkilos laban sa katiwalian.

Ito marahil ang dahilan kung bakit mas nagiging mainit ang papel ng mangagawa tuwing Mayo Una bukod sa ang araw na ito ay pandaigdigang paggunita sa lakas paggawa.

Ngunit sa mga nasa kilusang bayan, tila ba ang protesta’y walang pahinga. Para bang walang kapaguran at walang patid ang hininga. Sa panahon ng bakasyon, ang mga aktibistang estudyante ay libre na sa pag-aaral sa karaniwang pamamaraan sa luob ng silid-aralan. Ang mga kabataang ito ay aktibo naman sa panahong ito sa pag-aaral ng kasaysayan at karanasan ng bayan at kilusan ng kabataaan.

Sila ay nasa bakasyon ngunit hindi nagbabaksyon ang isip at malay bagkus ay patuloy sa pagpapalakas ng paninindigan kasamang iba pang kapanalig upang ihanda ang mga sarili sa darating na pagbubukas ng unang semester sa buwan ng Hunyo. Ang panahong ito ang mas dapat abangan sapagkat ito rin ang panahon hindi lamang sa pagbubukas ng klase kundi ng pati ng kongreso sa panahon ang pangulong GMA ay muling haharap sa bayan sa pamamagitan ng State of the Nation.

Kumusta ang Kilusan ng Mag-aaral - albert banico

Marami ang nagpapalakpakan sa mga kaliwa’t kanang pagkilos ng kabataan sa Pilipinas. Ang huling malalaki at tunay na organisadong pagkilos ng kabataan ay noong nabuo ang malawakang alyansa laban sa mga base militar ng mga Amerkano sa bansa at ang sabi ng ilan ay ang pulitikal na kilusan laban sa dating pangulong Erap at maka-Erap na edsa 3 noong 2001.

Sa lumalawak na pagkondena sa katiwalian sa ating pamahalaan at gayundin sa pagkakawatak-watak ng mga ito, dumarami ang mga lumalahok na kabataan na hindi naman mga datihan na aktibista bagkus ay mga bahagi ng mga estudyanteng bago lamang sa mga ganitong pagkilos.

Samantala sa Estados Unidos isang protesta ng mga estudyante ang naganap matapos ang patalsikin ang pangulo ng kanilang Kolehiyo. Narito ang balita mula sa William and Mary Campus sa Virginia: In the wake of the shock of President Nichol’s sudden resignation, members of the Faculty of the College of Arts and Science issued a call for fellow faculty-members to join them in a “Strike”, refusing to hold regular classes on Wednesday (2/13) and Thursday (2/14), during a spontaneous rally of over 500 students, staff, and faculty in support of Our President. Naalala ko tuloy sila Rizal sa Unibersidad de Madrid na may parehong karanasan nang patalsikin ng mga prayle sa Espanya ang kanilang Rector.

Samantala, narito pa ang ilan sa kanilang ginawang pagkilos: Following this announcement, members of the William & Mary College Students for a Democratic Society (SDS) in Virginia announced a student strike in Solidarity with their professors and, unequivocally, Comrades-in-arms. That night, over 1500 students expressed their grief for our community’s loss of a great man by congregating in front of the President’s House to intone to Gene Nichol the Alma Mater of Our College.

Sa katunayan, akin silang sinulatan at narito naman ang aking sulat: I wonder what do you mean by student power? Is it the student themselves are limited to their existence as a student inside the campus? In the philippines, we call it, people power, because the youth are just a part of the larger society. in fact, inside the campus, students are not the only sector that need to be heard in a process called democracy.Tinanung ko ang mga nagproprotestang mag-aaral na ito sa Amerika nang ganito: What will be the shape of that student power movement when they already completed their schooling and they belong already to the institutions that they rejected before? Malaking hamon sa kilusan ng kabataaang estudyante kung paano isasabuhay sa luob ng mga istitusyon ang kanilang mga paninindigan kapag sila ay tapos na sa buhay kolehiyo at may mga diploma na.

Ang ilan ay nilalamon ng sistema matapos ang kanilang adventure sa kalye. May ilan na gustong maging buhay ang pagiging aktibista hanggang sa kanilang pagtanda at tinatawag silang professional revolutionary. Ngunit paano ang mas maraming nabinyagan lamang sa mga welga at demonstrasyon ngunit gustong isulong ang pagbabago sa luob ng mga institusyon at kanilang mga paninindigan sa reporma at pagbabago. Paano nila pananatilihin ang paninidigan sa harap ng mala-halimaw na katiwalian, kasakiman at kapangyarihan? Ang tunay na laban ng bayan ay wala sa luob ng paaralan!

Corruption is a tradition of Leaders in the Government

After reading of the article my reactions: (by Michelle Ann Refuerzo)

Corruption is not a monopoly of the Adults

Nowadays, many young generations become a voice less, and most of all blind on what's happening in our country. They just ignoring because in their mind it's just a simple or small problem, but they didn't know it's a big problem that all of us are affected most especially our young generations.

I think why young people afraid to speak whats on their mind and heart just because they don't want to involve in politics. Politics that is so dirty. So our generation instead of involving their selves they just make their life busy in doing study, sports, computer games, and other the things that young generations make their life happy for what they are doing.

I noticed some of the article involved CORRUPTION. Talking about corruption in our country.
I think one of the problem in our country is Corruption of the politics, Oligarchs, and those people who are in a higher class family. One of the question in my mind since I grew up why is that people who are rich are becoming rich because they love their money or they corrupt the money of the the Filipino people. Maybe corruption is tradition of our leader in government.
Lesson in life

After reading the article of lesson in life. I realize how important me to live. All my reflection in life become more meaningful and colorful. I appreciate reading this article. All I can say is only one chance to live for life make it more meaningful and cherish all what's happening in your life especially the happiest and most memorable event came in your life. Not only happy but the sad moment that you learned and give u strength to face all the trouble. “ the best teacher in our life is experience”. And that is true.

Ang bagong liga
Being youth today, the only thing I can do is study hard so in future I become leader of my country. The best leader that I can do to make our people unite and freedom to do what they want to do.

by:

MICHELLE ANN B. REFUERZO

BSN-3 Central College of the Philippines

What a Korean Student Ask for Filipinos

Turkish middle class students who are now in the Philippines to study English language cited that they choose to study in the country because it is more cheaper instead of going to the US or England since teachers and schools here are capable to trained them with competitive quality compared to the costly education from countries that mentioned above. This is also true among many South Koreans who are here to learn the English language.

Recently, i read something written by Nick Quaqin and realized that our history as a people is a tragic history. So tragic that we always tend to blame the foreigners and foreign powers than looking into ourselves as a people and to our leaders as well for the last 100 years. This realization is similar to what Jaeyoun Kim, a South Korean student who wrote an essay regarding why our country failed to progress. However, there are many factors why Philippines failed to develop as a society yet Kim's observation is worth reading by concerned Filipinos wherever they are.-albert

(As you know, we have plenty of Koreans currently studying in the Philippines to take advantage ofour cheaper tuition fees and learn English at the same time. 'When I went home to Iloilo last February, I observed the presence of South Koreans everywhere we went.I asked some of them why study English here. The response was - Filipinos speak clearly, slowlyand easy for us to understand than any other English speaking country in the world. ' --Vic Evaristo)

This is an essay written by a Korean student I want to share with you. This should be a wake up callto every Filipino. (Never mind the grammar; it's the CONTENT that counts)

MY SHORT ESSAY ABOUT THE PHILIPPINES

Jaeyoun Kim

Filipinos always complain about the corruption in the Philippines. Do you really think the corruptionis the problem of the Philippines? I do not think so. I strongly believe that the problem is the lackof love for the Philippines. Let me first talk about my country, Korea.

It might help you understand my point. After the Korean War, South Korea was one of the poorest countries in the world. Koreans had to start from scratch because entire country was destroyed after the Korean War, and we had no natural resources. Koreans used to talk about the Philippines, for Filipinos were very rich in Asia. We envy Filipinos.Koreans really wanted to be well off like Filipinos. Many Koreans died of famine. My father & brotheralso died because of famine.

Korean government was very corrupt and is still very corrupt beyond yourimagination, but Korea was able to develop dramatically because Koreans really did their best for the common good with their heart burning with patriotism.Koreans did not work just for themselves but also for their neighborhood and country. Educationinspired young men with the spirit of patriotism.

40 years ago, President Park took over the governmentto reform Korea. He tried to borrow money from other countries, but it was not possible to get a loan and attract a foreign investment because the economic situation of South Korea was so bad. Korea hadonly three factories. So, President Park sent many mine workers and nurses to Germany so that theycould send money to Korea to build a factory. They had to go through horrible experience.In 1964, President Park visited Germany to borrow money. Hundred of Koreans in Germany came to theairport to welcome him and cried there as they saw the President Park. They asked to him, 'President,when can we be well off?' That was the only question everyone asked to him. President Park cried withthem and promised them that Korea would be well off if everyone works hard for Korea, and the President of Germany got the strong impression on them and lent money to Korea. So, President Park was able to build many factories in Korea.

He always asked Koreans to love their country from their heart. Many Korean scientists and engineers in the USA came back to Korea to help developing country because they wanted their country to be well off. Though they received very small salary, they did their best for Korea. They always hoped that their children would live in well off country. My parents always brought me to the places where poor and physically handicapped people live. They wanted me to understand their life and help them. I also worked for Catholic Church when I was in the army. The only thing I learned from Catholic Church was that we have to love our neighborhood. And, I have loved my neighborhood. Have you cried for the Philippines?

I have cried for my country several times. I also cried for the Philippines because of so many poor people. I have been to the New Bilibid prison. What made me sad in the prison were the prisonerswho do not have any love for their country. They go to mass and work for Church. They pray everyday. However, they do not love the Philippines. I talked to two prisoners at the maximum-security compound, and both of them said that they would leave the Philippines right after they are released from the prison. They said that they would start a new life in other countries and never come back to thePhilippines. Many Koreans have a great love for Korea so that we were able to share our wealth with our neighborhood.

The owners of factory and company were distributed their profit to their employees fairly so that employees could buy what they needed and saved money for the future and their children.When I was in Korea, I had a very strong faith and wanted to be a priest. However, when I came to thePhilippines, I completely lost my faith. I was very confused when I saw many unbelievable situations inthe Philippines. Street kids always make me sad, and I see them everyday. The Philippines is the onlyCatholic country in Asia (second to East Timor), but there are too many poor people here. People go to church every Sunday to pray, but nothing has been changed.My parents came to the Philippines last week and saw this situation.

They told me that Korea was muchpoorer than the present Philippines when they were young. They are so sorry that there are so manybeggars and street kids. When we went to Pasangjan, I forced my parents to take a boat because it wouldfun. However, they were not happy after taking a boat. They said that they would not take the boatagain because they were sympathized the boatmen, for the boatmen were very poor and had a small frame. Most of people just took a boat and enjoyed it. But, my parents did not enjoy it because of love for them.My mother who has been working for Catholic Church since I was very young told me that if we just go to mass without changing ourselves, we are not Catholic indeed. Faith should come with action. She added that I have to love Filipinos and do good things for them because all of us are same and havereceived a great love from God. I want Filipinos to love their neighborhood and country as much as theylove God so that the Philippines will be well off.I am sure that love is the keyword, which Filipinos should remember. We cannot change the sinfulstructure at once. It should start from person. Love must start in everybody, in a small scale and haveto grow.

A lot of things happen if we open up to love. Let's put away our prejudices and look at ourworries with our new eyes. I discover that every person is worthy to be loved. Trust in love, because it makes changes possible.Love changes you and me. It changes people, contexts and relationships. It changes the world. Please love your neighborhood and country. Jesus Christ said that whatever we do to others we do to Him. In the Philippines, there is God forpeople who are abused and abandoned. There is God who is crying for love.

If you have a child, teach them how to love the Philippines. Teach them why they have to love their neighborhood and country.You already know that God also will be very happy if you love others.That's all I really want to ask you Filipinos.

(FOR THE LOVE OF OUR COUNTRY PLEASE SEND THIS MESSAGE TO ALL FILIPINOS YOU KNOW).

This article was send to banico_albert@yahoo.com by Ms. Isay Ribaya isayribaya@yahoo.com

Isay said, Honest criticism hurts but it is an avenue for growth to become better. In our little place we can start making a difference by the little things we do and let the domino effect manifest. Hope you find in this essay something to discuss on the web.

"It is establishing a new order that is the difficult task."

But our question is simple: If Mrs. Aquino failed to achieve true reforms when she had almost absolute power during her six-year term, what promise can she hold for the Filipino people? And if the Church failed in the last 22 years to produce the leaders we deserve, what right does it have now to pass judgment? -Unfulfilled promise, Opinion, Editorial, Manila Standard Today, Friday, Feb.22, 2008


The more the military intervenes, the more the democratic institutions become weak. We do not want that. That is not the spirit of Edsa 1.
- Armed Forces chief Gen. Hermogenes Esperon Jr, GMANews.TV, 02/22/2008

It is not surprising that not one of the seven or eight presidential wannabes has articulated a vision for establishing a new order, which, as Neri-Jun noted, is the more difficult task than overthrowing President Arroyo. If they now scramble to do so, it would not be convincing since they would just be responding to a newly perceived deficiency which they had overlooked all these decades. -Neri-Jun is Right, by Antonio C. Abaya, Feb. 19, 2008, the Standard Toda



(From the article entitled: What is Neri afraid to say and Why?)


Here's the secret testimony of Jun Lozada on what Neri is afraid to tell thepublic. Being circulated by the black and White Movement. Lozada wrote this in Oct. 2007 and gave a co-IT Engr. Vicente Romano III leaving it to Romano when to divulge as he deems right.



For Immediate ReleaseContact:

Vicente R. Romano III - 0920.9615610
Leah Navarro - 0917.898.1957

Many speculations have been made as to what Neri knows about the ZTE-NBN most particularly the direct involvement of Pres. Gloria Arroyo in this abominable affair. After his damaging "Sec. May 200 ka dito" demolition of Abalos, the discredited former Comelec Chairman, many were left disappointed when Neri suddenly clamped up when the Senators started asking him about the nature of his conversation with Arroyo, no amount of coaxing, cajoling and threats was enough to break his Code of Omerta. The question on many people's mind was, What was Neri trying to protect when he repeatedly invoked "Executive Priviledge" during that gruelling 12 hour Senate Blue Ribbon Committee hearing on live television?

We have known the Truth all along as one of the few people that Neri confided his predicament during those fateful days of April 2006, and how he wanted to resign his post of NEDA Director General and Secretary for Socio-Economic Planning over this incident where he lost all his moral respect for Pres. Gloria Arroyo.

We are doing this document to give the public an understanding of this predicament.What is Neri afraid to tell the public? He is afraid to tell the public that after he reported the Abalos P200 million peso bribe offer, Arroyo casually told him to ignore it and work for its recommendation for approval anyway. That when he protested that it is too controversial and may attract the wrong kind of attention from media, Arroyo retorted back "Pakulo lang ni Joey yan and his father".

When he tried to reason that it may not be accommodated in the Chinese ODA package because it has been filled up with a list of projects already, Arroyo again ordered him to remove the low cost housing project and some water project to accommodate the ZTE-NBN deal in the ODA loan. That when he attempted to reason that it may not be approved in time for the Boao Forum which was only two days to go from that fateful April day, Arroyo with raised voice told him to include the ZTE-NBN project in the agenda of the following day's meeting of a combined NEDA Board and Cabinet Committee, who as expected promptly approved the project paving the way for the contract signing between ZTE and DOTC in China the next day. Neri is afraid to tell the public that this conversation took place between him and Arroyo because it might spark another impeachment complaint against Arroyo.

Why is Neri afraid to tell the public about this conversation with Arroyo? He is afraid that another impeachment will simply result to more expenses of public funds similar to the Hyatt 10 impeachment crisis, because as DBM Secretary who replaced Boncodin, he was entrusted with the large scale DBM payola operation of Arroyo to Congressmen, Senators and Governors not quite similar to the crude Panlilio incident that the public is witnessing now. He is afraid with a more partisan Andaya at the helm of DBM, more public funds will be spent to buy the silence and favour of these greedy legislators and local executives.

He is afraid that with Arroyo's firm control of public funds she can buy all the necessary support from most sectors of society to keep her in power.

He is afraid that even if the opposition knows about this conversation with Arroyo, he is afraid that the opposition will not pursue a serious impeachment proceedings against Arroyo, because it is not to their political interest that Noli de Castro becomes President in case Arroyo is impeached and becomes a more formidable political opponent in 2010. This insincere and unpatriotic goal of the opposition is already being manifested by the malicious speed that the Erap pardon is being cooked by Ronnie Puno together with the Erap camp to hastily put a united front of "Birds of the same corrupt feather" coalition against the emerging JDV led political opposition.

He is afraid that even if the Church knows the truth about Arroyo's direct involvement in the ZTE-NBN deal, the Church will still not call for her resignation due to the closeness of Arroyo's trusted lady liason to the Cardinal of Manila who was very effective during the "Hello Garci" crisis. That Arroyo's Religious Affairs Operators have the Bishops firmly in their "donation" graces, as again manifested by the quick rebuttal of the Mindanao Bishops' of the call of their fellow bishops in Luzon who where calling for the resignation of Arroyo just after Arroyo gave them a visit in Mindanao.

He is afraid that even if the military knows the truth about Arroyo's direct involvement in the fraudulent ZTE-NBN deal, the AFP brass is much to indebted to Arroyo for their position and the perks that goes with their position, that they have demonstrated this twisted loyalty with their willingness to detain, remove from the service and even shoot their own men for voicing out their legitimate concerns regarding the corruption and moral authority of their Commander in Chief. It is a sad spectacle to see the respected warriors of the Marines & Special Forces rot in jail with their ideals, while their men are dying even without receiving the measly P150 per day combat pay that was promised to them by Arroyo due to lack of funds & generals gets a gift bag similar to those given to the governors and congressmen just for having dinner with Arroyo the day after that infamous breakfast & lunch meeting where bribe money flowed scandalously free.

He is afraid that even if the Media knows the truth about Arroyo's direct involvement in the ZTE-NBN scam, Media will simply wither in the torrents of cash and favors similar to how the Hyatt 10, Hello Garci crisis were killed in the media headlines and Radio& TV coverages. Although he believes in the integrity of a handful of Journalist, he believes that a handful of these mavericks cannot withstand the hordes of paid lackeys of Malacanang. Especially that the Arroyo crisis team is now being handled by the best mercenary money can buy, from Ramos Sulo Operation, Erap's DILG and now Arroyo's troubleshooter, Ronnie Puno. Ably supported by the Media and PR money from PAGCOR being handled by Cerge Remonte to buy positive airtime, headlines and editorials.

He is afraid that even if the Business Sector knows about the truth of Arroyo's direct involvement to defraud the coffers of the taxes they are paying, the businessmen will be reluctant to rock the boat of the current economic uptrend, especially with the very close personal and business relationship of the so called leaders of the big business like Ricky Razon of ICTSI, Donald Dee of PCCI and Francis Chua of the Filipino-Chinese Federation to Arroyo herself. He is afraid that the hard earned remittances of Filipino OFWs that is keeping the economy booming and that can keep the economy afloat even under any administration is being wasted under this unholy alliance of Arroyo and her favoured businessmen.

He is afraid that even if the Civil Society knows the truth about Arroyo's direct involvement in the ZTE-NBN deal, that the Civil Society is now tired of mass actions after witnessing two failed EDSA revolutions, that Civil Society is now afflicted with a "Rally Fatigue" and cannot muster enough public outrage to denounce Arroyo's "corruption with impunity". He is afraid that the middle class is now indifferent to the corruption that goes around them, not realising that the middle class are the ones mainly carrying the burden of the loan payments for these corrupt deals. He is afraid that the middle class are more interested to become an OFW & to leave this country leaving their family and children behind, and may not care anymore about the crimes being committed against their country by its own President.

He is afraid that even if the Masa, the students, the workers knows the truth about Arroyo's direct involvement in the ZTE-NBN deal to steal precious resources from public funds, that they are now too poor and impoverished to be able to afford the time to join mass actions against the abuses of the Arroyo administration, that these former vanguards of mass actions in the country are now completely dependent on financial resources of professional organizers and have turned themselves into a "Rally for hire" groups rather than a true and genuine political gathering shouting for reforms.

He is afraid that the public may not know the extent of corruption in this country and may wrongly believe that they can cure corruption by simply replacing Arroyo with another person. He is afraid that the public may overlook the systemic and institutionalized nature of the source of corruption in this country, he is afraid that the people will again opt for a regime change without concern or a plan to correct the root causes of corruption in the country. He is afraid that people may not realize that it is not bringing Arroyo down that is difficult, it is establishing a new order that is the difficult task.

This is the predicament of Neri which I want people to realize especially to those who are asking Neri to tell the truth.

Lessons in Life

The following are my reflections in life that might be a point of reflections also to those who will read this:

1. One single act can ruined our life including all the things that we achieved. Thus, it is important to know what is wrong to our choices in life and how these choices will affect us and other’s perception.

2. The most important intangible things in life is our refutations, integrity and a good name for our children. A person may commit a series of mistakes in life, but that person in the end must not allow losing her soul along the way. (The bible in fact said that when we measure a particular integrity, it is the testament of others that is mostly important, yet it also said that whoever among you didn’t not commit mistake must first have the courage to throw stones to the other)

3. Allowing a space for doubt in our own capacity is a manifestation of a good virtue, which is humility.

4. Arrogance in life lead to death, while comparison with what others has lead to resentment. Resentment is breeding ground for carelessness and acts that destroy trust and confidence.

5. All of us is a struggling sinners to be good while others saintlty pretenders .

6. In the end, every mistake is a learning process. Mistakes are events to be corrected. On the other hand, mistakes lead to suffering yet suffering can be a healing process.

7. One day, I visited an office of a politician. I was in the 12th floor and seeing the cityscape, the mountains, lights and beauty of being in the top. But the scene remind me of one passage in the bible where the Christ was side by side with the devil while they are together in the mountain and tempting Jesus that if he will worship the devil, the latter’s earthly kingdom and treasurers will be given to him. In the same way that if we crave for power and anything in this earthly life, we may get it completely but vanish our soul forever.

8. In the same way that there are things in life that we cannot really control because of our limitation and capacity, it is in this idea that we need to define those things that we can particularly in the aspect of our life.

9. Dependency to God is the highest form of faith. Faith that must be a way to discipline and a life dedicated to God. It is for this reason that despite of my limitations and the darkness that we can see within our social institution, it is only right to be hopeful for God is faithful and provides justice through our little acts of courage. I wonder why some of my friends dances together with thieves, strive to get more even if they already have without realizing that what they only need is less.



10. For that matter, let us love the children for they are weak They are weak to understand the coercive side of our society. We may provide good future for our children not necessarily by deprieving other children's future. The children are vulnerable to pain yet at the same time they can be a source of inspiration and infinite hope.